Đề kiểm tra 45 phút Hóa 11 Chương 3: Đại cương về hóa học hữu cơ

 Các đồng phân mạch hở là:

CH₃-CH₂-CH=CH₂

CH₃-CH=CH-CH₃

CH₃-C(CH₃)=CH₂

 Cả 4 nội dung đều đúng.

Khi hạ nhiệt độ của một dung dịch bão hòa thường thu được: Dung dịch bão hòa mới và tinh thể chất tan

Các chất này có cùng công thức phân tử nhưng có tính chất khác nhau là do chúng có cấu tạo hóa học khác nhau.

 Gọi công thức phân tử của X là CxHy:

⇒ Công thức đơn giản nhất của X là CH₂

⇒ Công thức phân tử có thể: C₂H₄, C₃H₆, C₄H₈,...

Xét các đáp án chọn C₄H₈

Tỉ lệ tối giản:

n_C : n_H : n_O = 2 : 4 : 2 = 1 : 2 : 1

Gọi công thức phân tử của X là C_xH_yO.

Giả sử đốt cháy 1 mol X:

n_CO2 = x mol m_CO2 = 44x gam.

n_H2O = 0,5y mol m_H2O = 9y gam.

Ta có:

CTĐGN của X là (CH₃)_nO

Phương pháp chiết để tách các chất lỏng không tan vào nhau, trong phễu chiết thì chất lỏng nào nhẹ hơn ở trên, chất lỏng nào nặng ở dưới và được chiết ra trước. 

Nhóm chức acid là nhóm -COOH

Các hợp chất hữu cơ trong phân tử chứa nhóm chức acid là:

C₂H₅-COOH và CH₃-COOH

Công thức phân tử cho biết số nguyên tử của các nguyên tố có trong phân tử.

Công thức đơn giản nhất cho biết tỉ lệ số nguyên tử của các nguyên tố có trong phân tử.

Công thức biểu diễn cách liên kết và thứ tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử được gọi là công thức cấu tạo.

Acetaldehyde chứa 2 nguyên tử C, 4 nguyên tử H và 1 nguyên tử O ⇒ công thức phân tử của acetaldehyde là C₂H₄O.

 Phương pháp trưng cất thường dùng để tách các chất lỏng có nhiệt độ sôi khác nhau.

Công thức thực nghiệm của một hợp chất hữu cơ có dạng (CH₃Cl)n thì công thức phân tử đúng của hợp chất này là CH₃Cl.

Thí nghiệm trên dùng để phân tích định tính xác định H và C trong A:

• Bông trộn CuSO₄ khan có vai trò nhận biết có H₂O sinh ra, hiện tượng là CuSO₄ khan có màu trắng sẽ chuyển sang dung dịch màu xanh, từ đó biết được trong A có H.
• Dung dịch Ca(OH)₂ có vai trò nhận biết sự có mặt CO₂, hiện tượng là dung dịch Ca(OH)₂ từ dung dịch trong suốt xuất hiện tủa màu trắng.

Các chất hữu cơ có mặt trong dãy là: C₆H₁₂O₆, NH₂CH₂COOH, CH_4.

Chiết lỏng - lỏng: Thường dùng tách các chất hữu cơ hòa tan trong nước

 Công thức C₆H₆ thuộc dãy đồng đẳng C_nH_2n−6 (dãy đồng đẳng của benzene)

Alcohol là hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm chức -OH.

Vậy chất C₂H₅OH là Alcohol.

Trong 0,4524 gam A:

n_C = n_CO2 = 0,0075 mol

n_H = 2n_H2O = 0,03 mol

Trong 0,3682 gam A:

n_N = n_NH3 = 2n_H2SO4 – n_NaOH = 0,0123 mol

Trong 0,4524 gam A có n_N = 0,015 mol

n_O = (m_A – m_C – m_H – m_N):16 = 0,0075 mol

C : H : N : O = 1 : 4 : 1 : 2.

Vì M_A = 60 Công thức phân tử của A là CH₄ON₂.

Gọi CTPT của X là C_xH_yO_z:

Khối lượng bình (1) tăng là khối lượng H₂O:

m_H2O = 4,5 gam n_H2O = 0,25 mol n_H = 0,5 mol

Kết tủa ở bình (2) là CaCO₃:

n_CO2 = n_CaCO3 = 0,2 mol

n_C = 0,2 mol

m_X = m_C + m_H + m_O

m_O = 3,7 - 0,5.1 - 0,2.12 = 0,8 gam

n_O = 0,05 mol

x:y:z = 0,2:0,5:0,05 = 4:10:1

CTĐGN của X là (C₄H₁₀O)_n

Ta lại có thể tích hơi của 3,70 gam X bằng thể tích của 1,40 gam khí nitrogen:

M_X = 3,7/0,05 = 74

n = 1

Vậy CTPT của X là C₄H₁₀O

Chiết lỏng - rắn: Dùng dung môi lỏng hòa tan chất hữu cơ để tách chúng ra khỏi hỗn hợp rắn.

Phổ hồng ngoại là phương pháp vật lí rất quan trọng và phổ biến để nghiên cứu về cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ.

Ngâm dược liệu áp dụng phương pháp chiết lỏng – rắn (tách lấy chất hữu cơ ra khỏi một hỗn hợp ở thể rắn). 

 Công thức phân tử không thể cho biết cấu trúc phân tử hợp chất hữu cơ.

C₂H₅OH, CH₃OCH₃ đều có công thức phân tử là C ₂ H ₆ O. 

Loại hợp chất	Nhóm chức	Ví dụ
Alcohol	-OH	C2H5OH
Aldehyde	-CHO	CH3CHO
Carboxylic acid	COOH-	CH3COOCH3
Amine	-NH2	CH3NH2
Ester	-COO-	CH3COOCH3
Ether	-O-	CH3OCH3
ketone		CH3-CO-CH2-CH3

Hợp chất hữu cơ CH₃-CO-CH₂-CH₃ chứa nhóm chức ketone ()

Từ phổ MS của benzene, người ta xác định được ion phân từ [C₆H₆⁺] có giá trị m/z bằng 78. Vậy phân tử khối của benzene là 78.

Những hợp chất hữu cơ khác nhau nhưng có cùng công thức phân tử được gọi là chất đồng phân của nhau.

 Trong thành phần phân tử hợp chất hữu cơ nhất thiết phải có nguyên tố carbon

Trong phân tử các chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết hoá học với nhau theo đúng hoá trị và theo một thứ tự nhất định.

Để xác nhận trong phân tử hợp chất hữu cơ có nguyên tố H, người ta dùng phương pháp đốt cháy rồi cho sản phẩm qua CuSO₄ khan do CuSO₄ màu trắng, khi có hơi nước sẽ chuyển thành tinh thể ngậm nước màu xanh

Có thể xác nhận nguyên tố H.

Ta có: 

n_N = 2n_N2 = 0,02.2 = 0,04 mol

⇒ m_N = 0,04.14 = 0,56 gam

n_C = n_CO2 = 0,08 mol

⇒ m_C = 0,08.12 = 0,96 gam

n_H = 2n_H2O = 0,1.2 = 0,2 mol

⇒ m_H = 0,2.1= 0,2 gam

⇒ m_O = 3,0 – m_N – m_C – m_H

= 3 -  0,56 - 0,96 - 0,2 = 1,28 gam.

Gọi công thức đơn giản nhất của X là: C_xH_yO_z

 = 0,187 : 0,375 : 0,125 = 3 : 6 : 2 

Vậy công thức đơn giản nhất của X là C₃H₆O₂.

d_(A/H2) = 21 M_A/2 = 21

A = 42 đvC.

Áp dụng phương pháp chiết lỏng - rắn để tách lấy chất hữu cơ ra khỏi một hỗn hợp ở thể rắn, thường được áp dụng để nâm rượu thuốc, phân tích thổ nhưỡng, phân tích dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong nông sản,...

Dãy chất gồm các công thức thuộc dãy đồng đẳng Alkane là: CH₄, C₂H₆, C₃H₈, C₄H₁₀

 Licopen có công thức phân tử C₄₀H₅₆ có độ bất bão hòa: 

Mà C₄₀H₈₂ là alkane Licopen không có vòng, mạch hở.

Vậy Licopen mạch hở có13 nối đôi.