Luyện tập Hydrocarbon không no

Câu 1: Thông hiểu

Tính số alkene thỏa mãn

Có bao nhiêu alkene ở thể khí mà khi cho mỗi alkene đó tác dụng với dung dịch HCl chỉ cho một sản phẩm hữu cơ duy nhất?

A. 4.
B. 3.
C. 5.
D. 2.

Hướng dẫn:

Các alkene ở thể khí là:

CH₂=CH₂

CH₂=CH-CH₃

CH₂=CH-CH₂-CH₃

CH₃CH=CH-CH₃: cis, tran

Để anken tác dụng với dung dịch HCl chỉ cho 1 sản phẩm hữu cơ duy nhất thì alkene phải có cấu tạo đối xứng: Ethene, but-2-ene (cis, tran).

Câu 2: Vận dụng cao

Tính khối lượng bình tăng

Đun nóng hỗn hợp khí X gồm 0,06 mol C₂H₂; 0,05 mol C₃H₆ và 0,07 mol H₂ với xúc tác Ni, sau một thời gian thu được hỗn hợp khí Y gồm C₂H₆; C₂H₄; C₃H₈; C₂H₂ dư; C₃H₆ dư và H₂ dư. Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp Y rồi cho sản phẩm hấp thụ hết vào dung dịch nước vôi trong dư. Khối lượng bình dung dịch tăng thêm là:

A. 11,88 gam.
B. 16,92 gam.
C. 684 gam
D. 5,04 gam.

Hướng dẫn:

Đốt Y cũng bằng đốt cháy X:

C₂H₂ → 2CO₂ + H₂O

0,06 → 0,12 0,06

C₃H₆ → 3CO₂ + 3H₂O

0,05 → 0,15 0,15

H₂ → H₂O

0,07 → 0,07

Khối lượng bình tăng bằng khối lượng CO₂ và khối lượng H₂O.

⇒ m_{bình tăng} = (0,12 + 0,15).44 + (0,06 + 0,15 + 0,07).18 = 16,92 gam

Câu 3: Vận dụng

Tính số mol khí hydrogen phản ứng

Hỗn hợp X gồm H₂, C₂H₄ và C₃H₆ có tỉ khối so với H₂ là 9,25. Cho 22,4 lít X (đktc) vào bình kín có sẵn một ít bột Ni. Đun nóng bình một thời gian, thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với H₂ bằng 10. Tổng số mol H₂ đã phản ứng là

A. 0,05 mol.
B. 0,075 mol.
C. 0,015 mol.
D. 0,07 mol.

Hướng dẫn:

m_X = 9,25.2 = 18,5

n_X= 1 mol.

m_X = 18,5.1 = 18,5 gam = m_Y.

M_Y = 10.2 = 20 (g/mol)

$\Rightarrow$ n_Y = 18,5/20 = 0,925 mol

n_{H2 pư} = 1 – 0,925 = 0,075 mol.

Câu 4: Thông hiểu

Tách chất khí

Để tách riêng CH₄ khỏi hỗn hợp với C₂H₂ và SO₂ có thể dẫn hỗn hợp sục vào

A. dung dịch H₂SO₄.
B. dung dịch HCl.
C. dung dịch NaOH.
D. dung dịch Br₂.

Hướng dẫn:

- Để tách riêng CH₄ khỏi hỗn hợp với C₂H₂ và khí SO₂, người ta sục hỗn hợp khí vào dung dịch nước bromine vì: C₂H₄, SO₂ bị dung dịch nước bromine giữ lại do phản ứng với dung dịch bromine.

C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂

SO₂+ Br₂ + H₂O → H₂SO₄ + 2HBr.

Còn methane không phản ứng và thoát ra khỏi dung dịch.

Câu 5: Vận dụng

Tính thành phần phần trăm về thể tích

Dẫn 17,4 gam hỗn hợp X gồm propin và but-2-in lội thật chậm qua bình đựng dung dịch AgNO₃/NH₃ dư thấy có 44,1 gam kết tủa. Thành phần phần trăm theo thể tích của propin và but-2-in trong hỗn hợp X lần lượt là:

A. 25%; 75%.
B. 80%; 20%.
C. 20%; 80%.
D. 75%; 25%.

Hướng dẫn:

Vì chỉ có propin tạo kết tủa với AgNO₃/NH₃ nên:

n_propin = n_↓ = n_C3H3Ag = 44,1/147 = 0,3 mol

$\Rightarrow$ m_C3H4 = 0,3.40 = 12 gam

$\Rightarrow$ m_C4H6 = 17,4 - 12 = 5,4 gam

$\Rightarrow$ n_C4H6 = 0,1 mol

Thành phần phầm trăm về thể tích bằng thành phần phần trăm về số mol nên:

$\%{\mathrm v}_{{\mathrm C}_3{\mathrm H}_4}\;=\;\frac{0,3}{0,3\;+\;0,1}\;=\;75\%$

%V_C4H6 = 100 – 75% = 25%

Câu 6: Thông hiểu

Thuốc thử phân biệt

Để phân biệt nhanh ethene và ethyne ta có thể dùng thuốc thử nào sau đây?

A. Dung dịch NaOH.
B. Dung dịch KMnO₄.
C. Dung dịch AgNO₃/NH₃.
D. Dung dịch Br₂.

Hướng dẫn:

Để phân biệt nhanh ethene và ethyne ta có thể dùng dung dịch AgNO₃/NH₃, sau phản ứng ethyne tạo kết tủa vàng với AgNO₃/NH₃, còn ethene không hiện tượng:

CH≡CH + 2AgNO₃ + 2NH₃ → AgC≡CAg↓ + 2NH₄NO₃

_{(màu vàng)}

Câu 7: Vận dụng

Tính giá trị tối thiểu của V

Để khử hoàn toàn 400 ml dung dịch KMnO₄ 0,2M tạo thành chất rắn màu đen cần V lít khí C₂H₄ (ở đktc). Giá trị tối thiểu của V là:

A. 4,48.
B. 2,688.
C. 2,24.
D. 1,344.

Hướng dẫn:

3CH₂=CH₂+ 2KMnO₄+ 4H₂O → 3C₂H₄(OH)₂+ 2KOH + 2MnO₂

0,12 ← 0,08

V_C2H4= 0,12.22,4 = 2,688 (lít)

Câu 8: Nhận biết

Khái niệm alkene

Anken là:

A. Hydrocarbon không no, mạch hở, trong phân tử có 1 liên kết C=C.
B. Hydrocarbon không no, mạch hở, trong phân tử có nhiều liên kết C=C.
C. Hydrocarbon không no, trong phân tử có các liên kết bội.
D. Hydrocarbon không no, mạch hở, trong phân tử có 1 liên kết C $\equiv$ C.

Hướng dẫn:

Alkene là hydrocarbon không no, mạch hở, phân tử có một liên kết đôi (C=C), có công thức chung là C_nH_2n(n $\geq$ 2).

Câu 9: Nhận biết

Tên thay thế của chất X

Chất X có công thức CH₃–CH(CH₃)–CH=CH₂. Tên thay thế của X là

A. 2-methylbut-3-yne.
B. 2-methylbut-3-ene.
C. 3-methylbut-1-yne.
D. 3-methylbut-1-ene.

Hướng dẫn:

Đánh số gọi tên alkene:

$\overset4{\mathrm C}{\mathrm H}_3–\overset3{\mathrm C}\mathrm H({\mathrm{CH}}_3)–\overset2{\mathrm C}\mathrm H=\overset1{\mathrm C}{\mathrm H}_2$

3-methylbut-1-ene

Lưu ý: Mạch carbon được đánh số bắt đầu từ phía gần liên kết đôi hơn.

Câu 10: Vận dụng

Tính thành phần phần trăm khối lượng của alkyne trong phản ứng

Khi cho bromine hóa hoàn toàn 0,3 mol hỗn hợp gồm một alkyne và một alkene cần vừa đủ 0,4 mol Br₂. Thành phần phần trăm về số mol của alkyne trong hỗn hợp là:

A. 25%.
B. 75%.
C. 66,67%.
D. 33,33%.

Hướng dẫn:

Gọi n _anken= a mol, n _ankin= b mol => a + b = 0,3 (1)

Ta có: n_Br2 = n_anken + 2. n_ankin

=> a + 2b = 0,4 (2)

Từ (1) và (2) =>a = 0,2 mol; b = 0,1 mol

=> % n_ankin = 0,1.100/0.3 = 33,33%

Câu 11: Vận dụng

Tổng khối lượng sản phẩm cháy

Hỗn hợp khí X gồm C₃H₈, C₃H₆ và C₃H₄ có tỉ khối so với H₂ là 21,2. Hãy tính tổng khối lượng của CO₂ và H₂O thu được khi đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hỗn hợp X.

A. 15,12 gam.
B. 21,06 gam.
C. 10,25 gam.
D. 18,96 gam.

Hướng dẫn:

Ta có X gồm: C₃H_8,C₃H₆, C₃H₄

M_x= 21,2. 2 = 42,4 (g/mol)

$\Rightarrow$ m_X= 0,1.42,4 = 4,24 gam

n_CO2 = n_C = 3.n_X = 0,3 mol

⇒ m_C = 3,6 gam

$\Rightarrow{\mathrm n}_{\mathrm H}\;=\;\frac{4,24-3,6}1\;=\;0,64\;\mathrm{mol}\;=\;2.{\mathrm n}_{{\mathrm H}_2\mathrm O}$

⇒ n_H2O = 0,32 mol

⇒ m_CO2 + m_H2O = 0,3.44 + 0,32.18 = 18,96 gam

Câu 12: Nhận biết

Sản phẩm thu được

Cho ethyne phản ứng với dung dịch bromine dư thu được sản phẩm là

A. CHBr₂-CHBr₂.
B. CHBr=CHBr.
C. CH₂Br-CH₂-Br
D. CH₂Br-CHBr₂.

Hướng dẫn:

Phươn trình phản ứng:

CH≡CH + 2Br₂ → CHBr₂ – CHBr₂

Câu 13: Nhận biết

Tính chất hóa học của alkyne

Chất nào sau đây không tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong ammonia?

A. But-1-yne.
B. Ethyne.
C. But-2-yne
D. Propyne.

Gợi ý:

Trong dãy đồng đẳng alkyne chỉ có ethyne và các alkyne có liên kết ba đầu mạch mới tác dụng với AgNO₃ trong ammonia.

Câu 14: Nhận biết

Đồng phân alkyne

Ứng với công thức C₅H₈ có bao nhiêu đồng phân alkyne?

A. 2.
B. 5.
C. 3.
D. 4.

Hướng dẫn:

Các đồng phân alkyne C₅H₈ là:

CH≡C−CH₂−CH₂−CH₃

CH₃−C≡C−CH₂−CH₃

CH≡C−CH(CH₃)−CH₃

Câu 15: Nhận biết

Chất có đồng phân hình học

Chất nào sau đây có đồng phân hình học?

A. CH₃CH=CH₂.
B. CH₃C $\equiv$ CCH₃.
C. CH₃CH=C(CH₃)₂.
D. C₂H₅-C(CH₃)=C(CH₃)-C₂H₅.

Hướng dẫn:

Điều kiện để một chất có đồng phân hình học:

- Trong phân tử phải có 1 liên kết đôi.

- 2 nhóm thế liên kết với cùng 1 carbon của nối đôi phải khác nhau.

$\Rightarrow$ Chất có đồng phân hình học là

C₂H₅-C(CH₃)=C(CH₃)-C₂H₅.

Chúc mừng Bạn đã hoàn thành bài!