Luyện tập Thấu kính. Kính lúp CTST

 Ảnh ảo là ảnh có thể quan sát được nhưng không thể hứng được trên màn chắn như ảnh nhìn qua gương phẳng, qua mặt nước,...

Ảnh ảo của một vật tạo bởi thấu kính phân kì và thấu kính hội tụ giống nhau ở chỗ đều cùng chiều với vật.

"đều ngược chiều với vật" → sai vì ảnh ảo của vật qua thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì đều cùng chiều với vật.

"đều lớn hơn vật" → sai vì ảnh ảo của vật qua thấu kính hội tụ lớn hơn vật còn ảnh ảo của vật qua thấu kính phân kì luôn nhỏ hơn vật.

"đều nhỏ hơn vật" → sai vì ảnh ảo của vật qua thấu kính hội tụ lớn hơn vật còn ảnh ảo của vật qua thấu kính phân kì luôn nhỏ hơn vật.

Ảnh ngược chiều với vật nên đây là ảnh thật d’ > 0:

Lại có:

Trục chính của thấu kính là đường thẳng bất kì → sai vì: Trục chính của thấu kính là đường thẳng vuông góc với thấu kính, đi qua trung điểm của thấu kính.

Quang tâm của thấu kính cách đều hai tiêu điểm → đúng.

Tiêu điểm của thấu kính phụ thuộc vào diện tích của thấu kính → sai vì: Tiêu điểm của thấu kính không phụ thuộc vào diện tích của thấu kính.

Khoảng cách giữa hai tiêu điểm gọi là tiêu cự của thấu kính → sai vì: Khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF = OF′ = f là tiêu cự của thấu kính.

Ảnh thật nên thấu kính là thấu kính hội tụ:

Vì một học sinh bình thường thì không cần kính lúp để đọc sách giáo khoa, còn trường hợp người thợ chữa đồng hồ cần kính lúp để quan sát những chi tiết nhỏ trong đồng hồ, nhà nông học cần kính lúp để quan sát những sâu bọ nhỏ mắt thường khó quan sát được còn nhà địa chất cần kính lúp để nghiên cứu mẫu quặng.

Vì đối với thấu kính phân kì vật thật luôn cho ảnh ảo do đó thấu kính chỉ có thể là thấu kính hội tụ. 

⇒ f = 20 cm (thỏa mãn) hoặc f = –15 cm (loại).

Vậy tiêu cự của thấu kính là f = 20 cm.

- Kính lúp là dụng cụ bổ trợ cho mắt khi quan sát các con vi khuẩn → sai vì: Các con vi khuẩn được quan sát dưới kính hiển vi.

- Kính lúp thực chất là một thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn → đúng.

- Sử dụng kính lúp giúp ta quan sát rõ hơn ảnh thật của những vật nhỏ → sai vì kính lúp giúp ta quan sát ảnh ảo của những vật nhỏ.

- Kính lúp thực chất là thấu kính phân kì có tiêu cự ngắn → sai vì kính lúp là thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn.

Tia tới qua quang tâm O cho tia ló truyền thẳng ⇒ A và A’ nằm trên cùng đường thẳng qua O.

⇒ ΔABO ᔕ ΔA'B'O ⇒ = =   =

⇒ OB’ = 2BO = 2.10 = 20 cm

Vậy màn cách thấu kính một khoảng OB’ = 20 cm.

Tia tới đi qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.

Vì tia tới song song với trục chính thì tia ló kéo dài đi qua tiêu điểm của thấu kính.

Ta có ảnh của một vật qua thấu kính phân kì luôn là ảnh ảo, cùng chiều và nhỏ hơn vật.

Các dạng của thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì:

Ta có, nếu:

d > f: ảnh thật, ngược chiều vật.

f < d < 2f: ảnh lớn hơn vật.

d = 2f: ảnh bằng vật.

d > 2f: ảnh nhỏ hơn vật

Để thu được ảnh thật ngược chiều, nhỏ hơn vật ⇒ vật phải cách thấu kính một khoảng OA > 2f.